-
1 Алла итеп күрү
= Алла итеп карау боготвори́ть, обожествля́ть/обожестви́ть ( кого) || обожествле́ние -
2 Алла итеп карау
-
3 Алла
1. сущ.1) рел. Алла́х, бог, госпо́дь (бог); всевы́шний́ || бо́жий, бо́жеский, госпо́дний; небе́сныйАлла хөкеме — бо́жий суд; суд бо́жий (госпо́дний); бо́жье правосу́дие
Алла җәзасы — бо́жья (небе́сная) ка́ра
Алла ташламаса, бүре ашамас — посл.; уст.; ирон. бог не поки́нет - волк не съест; бог (госпо́дь) не вы́даст, свинья́ не съест
Аллага ышан, үзең кымшан — (посл.) на бо́га наде́йся, но сам шевели́сь; на бо́га наде́йся, а сам не плоша́й; бо́г-то бог, да и сам не будь плох
2) в обращениях-взываниях бо́же (мой); го́споди; мой, богйа Алла — о бо́же (мой); бо́же (мой); го́споди; о го́споди!
3) миф. бог, божество́, божо́кмәҗүси Аллалар — язы́ческие бо́ги
елга Алласы — речно́е божество́
4) перен. бог (о гении, выдающейся и почитаемой личности); бог и царь (могущественный, властный и т. п. человек)ул театрның Алласы — он бог в теа́тре
5) перен. божество́, бог, божо́к; куми́р (о предмете обожания, восхищения или всяческого поклонения)•- Аллага ышанмаучы
- Аллага ышану
- Аллага ышанучы
- Аллага ышанучан
- Алладан куркучан
- Алладан курка торган••Алла бабай — употр. верующими в речи для детей и в детской речи бо́женька, бог
Алла диген — (досл. скажи́ "бо́же") бо́га вспо́мни, про бо́га не забу́дь, над тобо́й бог (т. е. не спеши решать, не торопись зарекаться); ≈≈ перекрести́сь, окрести́сь прост.
Алла иркендә (ихтыярында) — ≈≈ бо́жья (госпо́дняя, госпо́дня) во́ля ( на что)
Алла иркенә (ихтыярына) тапшыру — поручи́ть во́ле бо́жьей; отда́ть (оста́вить) на произво́л судьбы́
Алла казасы — в разн. знач. бо́жья напа́сть (о природных бедствиях, болезнях и т. п.)
Алла каргаган (каһәрләгән) — прост. бо́гом про́клятый; отврати́тельный, никуда́ не го́дный, никуды́шный (погода, дорога); отврати́тельный, проти́вный; него́дный, дрянно́й (работа, профессия и т. п.)
Алла каршына (каршысына, хозурына, янына) бару — представа́ть/предста́ть пе́ред (го́сподом) бо́гом; явля́ться/яви́ться к (го́споду) бо́гу; предста́ть пред о́чи госпо́дни (го́спода бо́га); отправля́ться/отпра́виться к (го́споду) бо́гу
Алла каршына (каршысына, хозурына) китү — (у верующих либо ирон.) отправля́ться/отпра́виться к бо́гу (го́споду бо́гу); отдава́ть/отда́ть бо́гу ду́шу; преста́виться уст.
Алла кодрәте белән — бо́жьим про́мыслом, бо́жьей (госпо́дней) во́лей
Алла куәт (ярдәм) бирсен — бог по́мощь (по́мочь), бог в по́мощь; дай ( кому) бог по́мощи
Алла кулында — в бо́жьих (госпо́дних) рука́х
Алла кунагы — бо́жий гость (стра́нник); стра́нник бо́жий
Алла өчен — см. Алла хакына 1)
Алла риза (разый) булсын — да благослови́т бог (госпо́дь) (кого) (ответное слово за милостыню, благодарение, помощь)
Алла сүгү — богоху́льствовать || богоху́льство
Алла сүгүче — богоху́льник
Алла төзүчелек — филос. богострои́тельство || богострои́тельский
Аллаһ әкбәр — Алла́х вели́к!
Алла шаһит — бог (госпо́дь, госпо́дь бог) свиде́тель (ви́дит)
Алла юлдаш булсын — ≈≈ с бо́гом
Алла язганы (язган) — (то), что (бо́гом) суждено́ (предопределено́); что бог (госпо́дь бог) дал (посла́л, ниспосла́л); судьба́
Аллага да (юк), бәндәгә дә юк — ≈≈ ни бо́гу све́чка, ни чёрту кочерга́
Алладан курык — бо́га (го́спода) побо́йся, побо́йся бо́га
Алланың (ачы) каһәре төшсен — будь про́клят; прокля́тие тебе́ (ему́)
Алланың бирмеш (тумыш, язмыш) (һәр) көне — ка́ждый бо́жий день
- Алла колыАлланың кашка тәкәсе түгел — ирон. не бо́жий а́гнец со звездо́й на лбу; не ба́рин (ба́рыня, ба́рышня)
- Алла белә
- Алла белсен
- Алла белгән
- Алла бирә
- Алла биргән
- Алла бирсен
- Алла язсын
- Алла боерса
- Алла кушса
- Алла теләсә
- Алла итеп күрү
- Алла итеп карау
- Алла күрсәтмәсен
- Алла язмасын
- Алла мәхлугы
- Алла насыйп итсен
- Алла ризалыгы өчен
- Алла ризасы өчен
- Алла ризалыгына
- Алла сакласын
- Аллам сакласын
- Алла хакына
- Алла хезмәтчесе
- Алла ялчысы
- Алла юлында йөрүче
- Аллага тапшыру
- Аллага тапшырып
- Аллага шөкер
- Алладан җәяүләп качкан 2. межд.; прост.; ирон.1) выраж. внезапное ощущение боли, чувство отвращения и т. п. ой, ой-ой, ай, ахАлла, аягыма бастылар! — ой, на́ ногу наступи́ли!
Алла, нинди тәмсез! — ой (ай), како́й невку́сный!
2) выраж. внезапный испуг, страх и т. п. ой, ах, ай; бо́же (мой), мой бог; го́споди; ба́тюшки (мои́); мать честна́я прост.3) выраж. неудовольствие, обиду фуАлла, кызганды... — фу, пожале́л...
4) выраж. неодобрение, насмешку, иронию и т. п. ах, поду́маешь...Алла, әллә кем булган! — поду́маешь, кем себя́ вообрази́л
5) выраж. восхищение, приятное удивление и т.п. ой ты; ух (ты); бо́же (мой), бог (мой); ба́тюшки (мои́) -
4 билгеләнү
вовзр.-страд. от билгеләү1) назнача́ться, намеча́ться ( заранее), устана́вливаться (сроки чего-л.)җыелыш дүшәмбегә билгеләнә — собра́ние назнача́ется на понеде́льник
эшне төгәлләү срогы ай башына билгеләнгән — срок заверше́ния рабо́ты наме́чен на нача́ло ме́сяца
2) определя́ться, назнача́ться, устана́вливаться (размер, цена, состав чего-л.)максат дөрес билгеләнгән — цена́ определена́ пра́вильно
3) назнача́ться, предназнача́ться, отводи́ть (для какой-л. цели)аланнар печәнлек итеп билгеләнгән — луга́ предназна́чены под сеноко́с
бер бүлмә яшьләр өчен билгеләнгән — одна́ ко́мната отведена́ для молоды́х
4) назнача́тьсяэшкә билгеләнү — назнача́ться на рабо́ту
авыл хуҗалыгы эшенә билгеләнү — назнача́ться на селькохозя́йственные рабо́ты
5) устар. предопределя́тьсяязмыш (Алла) тарафыннан билгеләнү — предопределя́ться судьбо́ю (Бо́гом)
См. также в других словарях:
яме — Берәр эшләнәсе эш турында сөйләшкәндә әңгәмәдәшнең ризалыгын сорау һәм үзенең шуны үтәргә вәгъдәсен белдерү өчен кулл. 4. Әңгәмәдәшнең соравына, үтенеченә җавабы буларак, гадәттә диалогта яме соравына җавап итеп бирелә: ярый, ярар яме? Я. II. Я – … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыямәт — 1. дини. Ахыр заман җитеп, Исрафил пәйгамбәр сур өргәннән соң, үлгән кешеләр барсы да терелгәч, аларга Алла тарафыннан үткәрелә торган хөкем, суд 2. күч. Шау шулы зур ыгы зыгы, ары бире чабыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәвәккәлләү — 1. Берәр эшкә керешергә батырчылык итү, кыюлык, батырчылык күрсәтеп, берәр төрле карар кабул итү. Ни булса да булыр дип, берәр эшкә батырчылык итеп керешү 2. Берәр эшкә керешер алдыннан алла ярдәменә сыенуны белдереп әйтелә: аллага тапшырдык,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уф — ы. 1. Берәр авыр эштән, хәвефле вакыйгалардан котылгач, җиңеләеп калуны белдерә 2. Ару талу, сызлану, әрнү, газаплану, кайгыру, эч пошу, борчылу, үкенү хисләрен белдерә 3. Курку, кот очу, шомлану, шикләнүне белдерә. УФ АЛЛА АРБАСЫ – сөйл. Әйбер… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
язу — (ЯЗДЫРУ) – I. ф. 1. Кәгазь яки башка нәрсә өстенә нин. б. билгеләр (хәреф, цифр һ. б. ш.) төшерү. с. Яза торган язу машинкасы 2. Нин. б. язма текст төзү хат язу 3. Язма рәвештә нәр. б. тур. хәбәр итү. Нәр. б. турында матбугатта бастырып чыгару.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярату — I. 1. Берәр нәрсәне яки кешене бик якын итү, үз итү хисе тою; аңа тартылу, хөрмәт итү. Хөрмәт итү, ихтирам итү 2. Икенче җенестәге кешегә мәхәббәт хисе тою 3. Берәр нәрсә белән мавыгу, теләп шөгыльләнү. Берәр нәрсәне охшату, шуңардан уңайлык,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
